1

دیدار و گفتگو با پروفسور «روبرتو پُلی»

در ۲۸ مهر ۱۳۹۴، یک نشست آینده پژوهی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان با حضور پروفسور روبرتو پلی، صاحب کرسی نظریه پردازی و آینده پژوهی و سیستم‌های پیش نگر در یونسکو، برگزار شد. در این جلسه که بیش از سه ساعت طول کشید، مجالی دست داد تا مطالبی را با ایشان در میان بگذارم. خوشبختانه یک مترجم چیره و توانا دعوت شده بود و می توانست با اشراف بر اصطلاحات علمی، مطالب را ترجمه کند. روبرتو، انگلیسی را با لهجه ایتالیایی ادا می کرد.

دستکم در این گفتگو، می توانم بگویم روبرتو پلی را فردی متواضع و پخته یافتم. او ابتدا درباره دشواری درک مفاهیم جامعه شناسی سخن گفت و اظهار داشت که «پس از بیست سال تازه فهمیده ام که جامعه شناسی چیست.» آن گاه در مورد آینده پژوهی سخن گفت و در این خصوص که آینده پژوهان در مورد آینده زندگی بشری چه گفته اند و چه دیدگاه هایی را مطرح کرده اند مطالبی را بیان کرد. مطالب او تقریبا هیچ دانش تازه ای برایم نداشت. دوستان سوالاتی را مطرح کردند اما طولانی ترین گفتگو میان اینجانب و او رخ داد.

به او گفتم که «چه مقدار در مورد فرجام جهان از دیدگاه مذاهب ابراهیمی می داند؟» روبرتو گفت «تقریباً هیچ!» به او گفتم «چقدر به آسیب های تخصص گرایی و مهجوریت علوم کل نگر اشراف دارید؟ »در این مورد گفت: «تخصص اگر چه خوب است اما نگاه ما به جهان مشبک می کند و باید برای این مسئله فکری کرد (گفته مرا تصدیق کرد) و علوم کل نگر می تواند این مشکل را تا حد زیادی حل کند.»

به او گفتم «بسیاری از اندیشمندان معتقدند که انقلاب اسلامی، بر آینده جهان تاثیرات ژرقی خواهد گذاشت و به نظر من عصر آینده عصر خمینی خواهد بود. عصری که ملت های مستضعف جهان بیدار می شوند و مناسبات ظالمانه دنیا را به هم می ریزند.» به او گفتم «مدتی در ایران بمان و امام خمینی را بشناس» دیگر اینکه «باید فرجام جهان را بدانید. خیلی بیش از یک میلیارد انسان معتقد به منجی هستند و می دانیم که روزی منجی جهان همراه پیامبر شما (حضرت عیسی علی نبینا و علیه السلام) ظهور می کند و جهان و جامعه و انسان را به فطرت پاک و ناب خود باز می گرداند. این همه هیاهو و زوائد از زندگی و اندیشه انسان زدوده می شود و آنچه مهم می شود اخلاق انسانی و توحید و یکتاپرستی است. یک آینده پژوه نباید خود را به آینده پژوهی مثلاً یک کارخانه محصولات شوینده محدود کند. بله آن هم خوب و لازم است (مثلا آسیب های محیط زیستی آن را مطالعه کند و هشدار بدهد) اما آن چه مهم است این است که ما مسائل بسیار مهم تری را آینده پژوهی کنیم و ببینیم چه بر سر انسانیت و اخلاق و دانش می آید و چه کسانی در این میان مؤثّر هستند.»

روبرتو از این سخنان استقبال کرد و گفت «برای این نوع مباحث احترام زیادی قائل هستم.»