سخت‌زایی معرفتی

سخت‌زایی معرفتی (اصط.رجا / ش.ش/ جامعه‌شناسی شناخت) یک وضعیت دشوار در روال روزآمد شدن فهم‌ها و در مواجهۀ صحیح با آورده‌ها و فرآورده‌های معرفتی تازه است. سخت‌زایی، می‌تواند علل بسیاری داشته باشد. ایستارهای ذهنی و روان‌شناختی، مبتلایان به سخت‌زایی را دچار دیرفهمی و سنگینی در نوفهمی و نوآوری می‌کند. بسته بودن ذهن، سیطرۀ منطق خشک ارسطویی، منطق “فهمیدم و تمام شد” و کج‌فهمی و کژکارکرد گزاره‌های دینی-‌فرهنگی (و به طور کلّی ایدئولوژیک) کم‌سوادی عالمان (رُبَّ عالمٍ قَد قَتَله جَهلُه) و… از جمله زیرساخت‌های مهمّ سخت‌زایی هستند. جوامعی که تعصبات شدید فرهنگی و فکری دارند، مانند فاشیست‌ها و لیبرالیست‌ها و مذهبیّون افراطی هم، دچار سخت‌زایی می‌شوند.
این واقعیتی تلخ است که بسیاری از مردم و بلکه نخبگان در حوزۀ جهان اسلام (وهّابیان و …حتی برخی از شیعیان) نیز گاهی شدیداً دچار سخت‌زایی می‌شوند و در برابر تازه‌های معرفتی، واکنش نادرست نشان می‌دهند. امنیتی شدن و قاچاق شدن اندیشه و نوفهمی، تکفیر، تبعید و مهجورسازیِ واقعی یا حُکمی، از جمله واکنش‌های زشت و آزرم‌خیزی هستند که همه معلول سخت‌زایی است.

 

سخت­‌زایی ناعلم­‌گرا

سخت­‌زایی­‌ها همواره علّت معرفت­‌شناختی ندارند. بلکه در نگاه میکروسکپی و دقیق، سخت­‌زایی‌ها همواره به علت ناعلم­‌ها پدید می­‌آیند. مثلاً غرور و خودبسندگی خفیّ و تعلّق خاطرهای زیانبار و استحسانات ارتکازی و تاثیر مبادی زیبایشی و… موجب سخت‌زایی می­‌شود. اما یک فیلسوف علم می­‌تواند تصدیق کند که سازه­‌های معرفتی نیز در حدّ چشمگیری باعث سخت­‌زایی می­‌شوند؛ اگر چه همین سازه­‌ها به علت ناعلم‌های میکروسکپی، پایسته و ماندگار می­‌شوند.
اما در بومسازگان معرفتی جوامع بشری، گروه­‌هایی پیدا می­‌شوند که رسماً در برابر فهم نو، صف می­‌کشند و به دلیل منافعشان آگاهانه بر خلاف آنچه می­‌فهمند رفتار می­‌کنند. قدرت­‌ها و احزاب سیاسی، گروه­‌های تجاری بزرگ و به­ طور کلی هر مجموعه­‌ای که نفع و سود خود را در خلاف واقع، بیابد، اقتضاء متراکمی (اصط.رجاء / جا.ش) برای تولید «سخت­‌زایی ناعلم­‌گرا» دارند.

 

 

---

 

آزردگی‌های امام خمینی از سخت‌زایی در حوزه

«در شروع مبارزات اسلامى اگر مى‏‌خواستى بگویى شاه خائن است، بلافاصله جواب می شنیدى که شاه شیعه است! عده‌اى مقدس‌نماى واپسگرا همه چیز را حرام مى‌دانستند و هیچ کس قدرت این را نداشت که در مقابل آن‌ها قد علم کند. خون دلى که پدر پیرتان از این دسته متحجر خورده است، هرگز از فشارها و سختی‌هاى دیگران نخورده [است]

طلوع مهر (ش.ش / فر.ش / جا.ش /…) به مثابه یک اصطلاح معرفت شناختی و آینده پژوهانه (با پایگاه طلوع مهر اشتباه نشود) عبارت است از وضعیتی برای علوم  و سپهر معرفت و آفرینش، که در آن  امام مهدی ظهور کرده اند و معارف خود را به بشریت آموخته و ایشان را تربیت کرده اند. در آن زمان است که معارف فاطمی ظهور و تجلی می کند. منابع اسلامی حاکی از این است که سبب روشنایی سماوات و ارضین، نور فاطمه است و چون حقیقت علم و عشق راستین یکی است، این مطلع بزرگ، طلوع مهر  یا چراغانی مراتب عالی و دانی سپهر معرفت، نامیده می شود (وجه تسمیه «پایگاه علمی طلوع مهر»  آرزو و شوق به این مطلع نورانی و معطر است)

---

تجلی فاطمه زهرا سلام الله علیها، در عالم خاک پس از ظهور امام مهدی خواهد بود و آن زمانی است که غبار های اولیه ی پس از ظهور به زمین بنشیند و حضرت مدرسه تربیت را که عمدتا مساجد هستند بیاراید آنگاه بشر لیاقت تلمذ و شاگردی معارف زهراء را پیدا می کند تا از زبان شاگردان او اسرار عالم را بیاموزند. این است آن مطلع بزرگ که فرشتگان در باب آن پرسش سنگین کردند و این است آن صبح صادقی که عشق و علم با هم یکی می شود و این است آنچه ما آن را طلوع مهر می نامیم.

---

 

 

پایگاه علمی طلوع مهر، به شوق لحظه ها و لمعه ها ی معطر 

و طیبه ی فاطمه زهرا سلام الله علیها بر پا شده است. اگرچه فاطمه سرّ الله است، اما این سرّ را اهل بیت و انبیاء برای بشر تا قدر مقدور گشوده اند و برای آن سختی ها و رنج ها کشیده اند. ظهور امام مهدی با انابه به درگاه خداوند و توسل به فاطمه تعجیل و تسریع می شود. معرفت گستری و دعوت به عمل و قیام به امر امام مهدی هم از اهداف پایگاه علمی طلوع مهر است.

توضیح بیشتر؟

---

 

طلوع مهردر این تارنما دو اطلاق دارد: در اطلاق اول، مراد از آن، همین تارنما است. برای مطالعه این مدخل اینجا را کلیک کنید.

 

آرکیو کد طلوع مهر

[qr-code id="6054"]

بسم الله الرحمن الرحیم

و صلی الله علی محمد و آله الطیبین الطاهرین

 

 اینجانب حمید رجایی ریزی (زاده ی زرین شهر ، اصفهان  ۱۳۴۷)… در عنفوان جوانی تشنگی زیادی به اسلام­ شناسی و تحصیل علوم دینی داشتم. پس از اتمام دوم دبیرستان به حوزه علمیه امام خمینی «ره» زرین شهر ورود یافتم و از محضر اساتید محترم آن مدرسه، همچون حجج اسلام مرتضی حجتی، میرزایی، نظام الدینی و … و آیت الله حبیب الله رهبر، بهرمند شدم. پس از اتمام دوره­ ی مقدمات و بخشی از دروس سطح حوزه، به شهر مقدس قم عزیمت نمودم و از برکات آستان مقدس بی­ بی فاطمه­ ی معصومه، علیهاالسلام و نیز عالمان بزرگ آن حوزه­ ی مقدس بهرمند شدم. اما عطشم هر روز، روزافزون می­ شد تا اینکه با شخصیت حضرت آیت الله علامه محمد تقی مصباح یزدی این عالم مدقق آشنا شدم. مؤسسه در راه حق (آن روز و اینک مؤسّسّه آموزشی پژوهشی امام خمینی) از جمله ابتکارات ایشان بود. پس از طی مراحل ورود، دروس آن موسسه را به مدت شش سال پی­ گرفتم. فلسفه، کلام، جامعه­ شناسی، اقتصاد، علوم سیاسی، تفسیر و علوم قرآن، روان­ شناسی، معرفت­ شناسی و… از جمله علوم و دروس این چند سال بود. پس از آنکه حضرت آیت الله مصباح، با اعطای مدرک علمی رسمی موافقت فرمودند، واحدهای درسی ما ارزیابی شد و کمی بیش از دکترا برآورد گردید. اما بدلیل برخی محذورات اعطای دکترا، کارشناسی ارشد تصویب و اعطا شد (الهیات و معارف اسلامی)

 با شروع درس خارج حوزه و اندکی بعد، مدت دو سال به اصفهان مراجعت نمودم و پس از قدری استراحت از   تحصیل و کار اجرایی، مجدد به قم عزیمت نمودم و با انگیزه آشنایی با علوم ارتباطات و رسانه و نیز فعالیت در  صدا و سیما به دانشکده صدا و سیمای قم   که تازه تاسیس شده بود  راه یافتم. هنوز فارغ­ التحصیل نشده بودم که از سوی مرکز پژوهش­های اسلامی  صدا و سیما، دعوت به همکاری شدم. پس از مدتی با مدرک کارشناسی ارشد ارتباطات و تهیه کنندگی، فارغ التحصیل شدم و در طول سال­های کار در  مرکز پژوهش­ های اسلامی، تولیداتی (تلویزیونی) و نیز مقالاتی داشتم که برخی مورد توجه آقای ضرغامی و نخبگان کشور، قرار گرفت. از جمله برنامه  های تولیدی بنده، برنامه ی  دو دقیقه ­ای «ایستگاه» است که بارها از تمام شبکه­ های سراسری سیما پخش شده است. همچنین یازده نماهنگ دینی  تولید نمودم که آن نیز چند سال متوالی در برنامه­ های خاص من جمله برنامه ماه عسل پخش شد.

تشکیل یک شورای کارشناسی نقد و غنی­ سازی سریال­ های ماه مبارک رمضان که به پیشنهاد اینجانب و دستور مستقیم آقای ضرغامی شکل گرفت، از ابتکارات اینجانب بود و مدت چهار سال فیلمنامه­ ها را اصلاح می­ کردیم و برای مرحله تولید گاهی کارشناس معرفی می­ نمودیم. اما متاسفانه این گروه، با آمدن بنده به اصفهان، از کار خود باز ماند.

تاکنون استاد داور چهار پایان نامه کارشناسی ارشد بوده ام و همچنین سرفصل­­ های رشته ­ی «تبلیغ و ارتباطات» را برای مرکز جهانی جامعه المصطفی نگاشتم. این رشته به سرعت ایجاد و دانشجویان مشغول تحصیل شدند. فعالیت های دیگر را به جهت رعایت اختصار از متن این نگاشته برگرفتم.

 

---

     در جهان معاصر برای یک اندیشمند شیعه دو مسئلۀ  کلان وجود دارد؛ نه بیشتر و نه کمتر:

اول مسئلۀ درک عناصر عصر کنونی یعنی عصر فراصنعت  (مسئله تغییر در جهان معاصر که غامض ترین مسایل تاریخ بشری در آن خوش غنوده است)

و دوم، مسئلۀ مهدویت به مثابه یک دکترین برای زندگی بشر و راهبرد و افقی برای عشق­ ورزی و نوید حیات طیب جهانی. در این هر دو، معادلات بسیار پرمجهولی وجود دارد و  البته برخی از مسایل آن، قابل تقلیل (Reduction) به دیگری هم هست.

 

---

 

  برخی آثار علمی و رسانه ای

 

 

        پژوهش ها

۱٫عناصر بیانی تلویزیون و دنیاگروی (در طلوع مهر بخوانید؛ مقاله­ ی تشویق شده در همایش رسانه و سکولاریسم)

۲٫آسیب شناسی فرهنگی ما ایرانیان

۳٫تفکر جانبی و خلاقیت رسانه ای – دینی (مقاله ISI)) ۴

٫پلورالیسم دینی (بخشی از کتاب فرهنگ واژه­ها موسسه اندیشه وفرهنگ دینی۱۳۸۶)

۵٫سکولاریسم (همان)

۶٫کلاسیسیم (همان)

۷٫ازدواج موقت وراهکارهای آن(چاپ در نشریات)

۸٫انتظار قائم، انتظار قاعد (منتشر در وبلاگ)

۹٫نظریه سه حلقه­ ای سعادت وسلامت (همان)

۱۰٫هشدار در مورد تماشای برنامه­ ی مبتذل شبکه های خارجی (همان)

۱۱٫اولویت راهبردی تولید علم در حوزه هنر زیبایی شناسی و ارتباطات (همان)

۱۲٫چشم انداز حوزه های علمیه دینی ۱۳

٫زیبایی و زیبایی شناسی (ماهنامه هنر دینی بنیاد هنر دینی الرضا علیه السلام،شماره یک ۱۴

٫منجی اسلام و مسیحیت (انگلیسی، تالیفی، متن برنامه ویدویی Did you know? به تهیه کنندگی نویسنده) ۱۵

٫چگونه روحانی موفق و دانش ­اندوزی باشیم؟

۱۶٫اقبال یا عدم اقبال ایرانیان از برنامه های ماهواره

۱۷٫آشنایی با فنون تبلیغ ارزش در رسانه

۱۸٫مرگ اندیشی از منظر قرآن وعترت (پایان نامه کارشناسی ارشد)

۱۹٫مرگ شناسی از دیدگاه قرآن و عترت (پایان نامه کارشناسی ارشد)

 

·تولیدات تلویزیونی

۱٫دویست قسمت برنامه موشن گرافیک دو دقیقه ای به نام ایستگاه پخش، دو مرتبه تکرار در شبکه سراسری یک سیما (تهیه کننده محقق و نویسنده)

۲٫ساخت برنامه Did you Know؟ با موضوع تطبیق مهدویت و ظهور مسیح به زبان انگلیسی ارایه شده در ۴۷ کشور جهان توسط موسسه آینده روشن و سازمان فرهنگ ارتباطات (تهیه کننده محقق و نویسنده )

۳٫ ٫تهیه ۱۲ نماهنگ دینی در مرکز پژوهش ها اسلامی صدا و سیما، بارها از شبکه هاسی سیما پخش شده است.

۴٫تهیه ۱۲ برنامه سخنرانی با کیفیت به نام برای عاشورایی ماندن پخش دو بار تکرار در شبکه دو سیما (تهیه کننده و طراح

۵٫تهیه و کارگردانی و تحقیق ونگارش برنامه ترکیبی “مهر آفتاب” ویژه ارتقا اساتید معارف اسلامی نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه

۶٫تهیه CD صوتی آرمش برای افراد افسرده با روش دین مدار

۷٫استفاده از تابلو سیاه

 

سایر

۱٫استاد داور چهار پایان نامه کارشناسی ارشد صدا و سیما

۲٫تدریس دروس معارف اسلامی

۳٫تدریس تصویر برداری و تهیه کنندگی

۴٫سیزده سال سابقه کار مشاوره و تولید در صدا و سیما اینک به فضل خداوند متعال مشغول خواندن و نوشتن هستم…

 

 

---

از مادر و پدرم و همسرم و نیز همه کسانی که مرا یاری نمودند بینهایت سپاسگزارم.

خدایا چنان کن سرانجام کار      تو خوشنود باشی و ما رستگار

---

 برای آشنایی بیشتر با اینجانب، می توانید خاطرات اینجانب را بخوانید.

 

 

 

 

 

 بخشی از تارنمای طلوع مهر است و بیشتر شامل گفتارهای حمید رجایی است. گاهی عنوان گفتاورد به تنهایی یا به نام شخصی آمده است که شامل گفتار همان شخص است.  نمونه ای  از گفتاورد را بخوانید. گفتاوردها در طلوع مهر هم در متون و هم در بخشی مجزا آمده اند گفتاوردها در بیان اندیشه های یک نفر نقش اساسی دارد و یک نسخه خوب بیانی محسوب می شود

 

  توجه:

 

گاهی چنین تصور می شود که بیان گفتاورد، معلول خودشیفتگی است. در صورتی که به لحاظ زبان شناختی و ادراک شناختی ما اندیشه هامان را به کمک ابرساده سازها خلاصه می کنیم. و آن را در قالبی بیان می کنیم. و غالبا این قالب همین  گفتاوردی است که نقل می شود.

مثلا وقتی می گویید: “انسان همیشه باید احتمال ترافیک را بدهد تا به موقع به قرارش برسد.” این گفتاورد شماست. لازم نیست شما خودشیفته باشید تا این جمله را بگویید.گاهی هم می گویید:“من همیشه می گویم انسان باید…”

امروزه از دانشمندان و حکیمان، حتی مردم کوچه و بازار بیان مطالب خود از گفتاورد استفده می کنند. البته گفتاورد به لحاظ شیوه بیانی با نسخه ی ضرب المثلی یکی نیست.

---

---

 

از آنجا که کلمات قصار و کوتیشن هایی که یک نفر منتشر می کند یا از خود به جایی می گذارد، در بیان افکار او بسیار موثر است و حتی سال ها پس از وی نقل می شود، گفتاوردها در انتشار افکار بسیار اهمیت می یابند. در فرهنگنامه رجاء آمده است: گفتاورد به خودی خود یک نوع نسخه است.

 

---

 گفتاوردهایی از بزرگان:

گفتاورد امام خامنه ای:

ما براى آزادى خیلى احترام و ارزش قائلیم و به صورت مبنایى هم معتقدیم که آزادى باید در جامعه باشد؛ آزادى فکر، عقیده و رفتار.ما به معناى حقیقى کلمه به آزادى و وجود آن معتقدیم؛ منتها آزادى یک مسئله است؛ عدم مدیریت، عدم نظارت و عدم دقت در آنچه مى‏ گذرد، مسأله‏ ى دیگرى است.مراد از آزادى همان آزادى بیان و آزادى فکر است.

گفتاورد ولتر:

من با این سخنی که شما می گویید، مخالفم، ولی حاضرم برای اینکه شما این سخن را آزادانه بگویید، جان خود را از دست بدهم!!

 

---

نماد گفتاورد در طلوع مهر:

---

مخزن گفتارود ها:

 

 

 

---

 

---

 

مفهوم عرفی (ش.ش) در مقابل  مفهوم علومی ، مفهومی است که در محاورات روزمره از آن استفاده می کنیم و جزئیات علمی را در آن قصد و اراده نمی نماییم. مثلاً وقتی می گوییم «یک لیوان آب به من بدهید تا بنوشم» مفهوم بسیط عرفی را اراده می کنیم و نه مفهوم علومی پرجزییات را. در  دانشسرا  چندان نگاه درجه اولی به مفهوم عرفی نمی شود.⇐ مرد در خیابان عمدتاً با مفاهیم عرفی زندگی می کند.

 

---

 

جستارهای وابسته

مفهوم علومی

فطرت

تمدن

رسانه 

 

 

 

 

 

 

 

---